بررسی الگوی پراکنش مکانی درختان و ساختار در راشستان‌های طبیعی شمال ایران (مطالعۀ موردی: بخش گرازبن جنگل خیرود)

راشستان‌ها، در حد ارتفاعی میان‌بند، مهم‌ترین جنگل‌های طبیعی و صنعتی رویش‌گاه‌های خزری را تشکیل می‌دهند و منبع مهم تولید چوب و سایر خدمات جنگلی‌اند. یکی از خصوصیات مهم جوامع جنگلی الگوی مکانی درختان است. فرایندهای اکولوژیک در اکوسیستم‌های جنگلی به‌طور مستقیم از الگوی مکانی درختان تأثیر می‌‌پذیرد. هدف از این مطالعه بررسی ساختار و الگوی مکانی درختان در راشستان‌های طبیعی راش است. به این منظور، پارسلی به مساحت 48 هکتار در بخش گرازبن جنگل آموزشی و پژوهشی خیرود منطقۀ مورد مطالعه در نظر گرفته شد و گونه و قطر برابرسینۀ تمام پایه‌های درختی با قطر برابرسینۀ بیشتر از 5/7 سانتی‌متر ثبت شد. همچنین، به‌منظور تهیۀ نقشۀ موقعیت مکانی درختان، موقعیت هر یک از پایه‌های درختی با روش آزیموت و فاصله به‌دست آمد. سپس با استفاده از تابع K-Ripely الگوی مکانی گونه‌های راش، ممرز، پلت و توسکا بررسی شد و نتایج حاصل از این تابع با شاخص نزدیک‌ترین همسایه مقایسه شد که در این مطالعه در نقش شاهد مورد استفاده قرار گرفت. نتایج این تحقیق الگوی مکانی گونه‌های مذکور را کپه‌ای نشان داد. درواقع این مطالعه کاربرد آمار مکانی را در بررسی الگوی پراکنش درختان نشان می‌دهد. به‌منظور آگاهی از فرایندهای طبیعی در اکوسیستم‌های جنگلی، بررسی ساختار توده‌های جنگلی طبیعی ضروری است. درواقع، مقدار این شاخص‌ها می‌تواند برای مدیریت هماهنگ و درخور جنگل‌ها، به‌مثابۀ مرجع، مورد استفاده قرار گیرد تا هرچه بیشتر به مدیریت پایدار و هم‌گام با طبیعت در مناطق جنگلی تحت مدیریت نزدیک شویم.